Hangi Peynirleri Tüketmek Daha Sağlıklı?

 

Bu yazım 08.02.2021 Tarihinde Analiz Gazetesinde Yayınlanmıştır.

http://analizgazetesi.com.tr/yazarlar/hangi-peynirleri-tuketmek-daha-saglikli/

Doğduğum bölgemin usta şairi Cemal Süreya , “kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı” derken aslında bir anlamda sağlıklı bir beslenme ile ilgili mutlaka kahvaltı yapılması gerektiğinin altını çiziyordu. Çünkü mutluluk en iyi sağlıklı bedenlerde var olmakta.

Sanırım ittifakla kahvaltı öğünü kesinlikle atlanmamalı, bunu artık tartışmıyoruz. Sorun, ne zaman yapılacağı, kahvaltıda ne yenildiği ve ne kadar kalori alındığıdır. Eğer kahvaltıda harcanılandan fazla yağ ve enerji alınıyor ise kilo verilmiyor, aksine şişmanlığa doğru uzun ve ince olmayan bir yolda gidiliyor demektir. Sabahları poğaça, börek, hamur işleri yemek, en ağır yapılan kahvaltıdan daha fazla kalori ve kilo aldırır, bu kesinlikle akıldan çıkarılmamalıdır.  

Sağlıklı peynirlerin, tereyağının, zeytinin, yumurtanın, bal ve kaymağın oluşturduğu bir kahvaltı dengeli yenildiği zaman güçlü bir öğünün yerini tutar ve artık akşama kadar başkada bir şey yemeye de gerek yoktur. Gün boyunca yapılacak olan tüm aktivitelerin, koşuşturmacaların enerji kaynağı da işte bu kahvaltı olacaktır.

Kahvaltıda neler olmalı diye sorsam kesinlikle peynirsiz olmaz dersiniz değil mi? Elbette bana göre de sofrada peynir yoksa zaten kahvaltının bir adı yoktur.

Peynir fermente bir üründür ve sütün maya ya da organik bir asit ile pıhtılaştırılması sonucu elde edilir. Peynir Kalsiyum ve probiyotik kaynağıdır. Sinir sistemi için faydalıdır. Hafızayı güçlendirir. Dişleri güçlendirir ve dişin çürümesini engeller. Vücudun kalsiyum ihtiyacını karşılar. Kemik erimesi oluşumunu engeller ve yapısını güçlendirir. Diyabete karşı korur. Araştırmalar peynirin içinde bulunan ‘phenylethylamine' adlı bir kimyasalın kan dolaşımını hızlandırdığı ve kandaki glikoz seviyesini yükselttiğini göstermektedir. Küflü Peynir ise adeta bir antibiyotiktir.

Dünyada 2000’den fazla, Türkiye’de ise 200 civarında tespit edilmiş peynir çeşidi bulunmaktadır. Ülkemizde coğrafi işaret tescilli peynirler ise Antakya Küflü Sürkü, Antakya Sürkü, Antep Peyniri, Bolu Keşi, Diyarbakır Örgü Peyniri, Edirne Beyaz Peyniri, Erzincan Tulum Peyniri, Erzurum Civil Peyniri, Erzurum Küflü Civil Peyniri, Ezine Peyniri, Grana Padano, Hellim, Karaman Divle Obruğu Tulum Peyniri, Kars Kaşarı, Kırklareli Beyaz Peyniri, Malkara Eski Kaşar Peyniri, Manyas Kelle Peyniri, Parmigiano Reggiano, Van Otlu Peyniri, Yozgat Çanak Peyniri olmak üzere 20 adettir.

Peki, kahvaltıda yenilen peynirler ne kadar sağlıklı?

Aslında çok sağlıklı olan ve kahvaltıda fazla tüketilen peynir masum görünse de bence tüketimine dikkat edilmelidir. Her besin gibi fazlası sağlığı riske atmaktadır. Çok yağlı bir besin olduğundan dolayı ölçüsüz yenilmesi durumunda kilo vermeyi yavaşlatır. Ayrıca içerdiği tuz fazla olursa, kalp ve damar gibi birçok hastalığa da sebebiyet verebilir.

Aklımıza şöyle bir soru da gelebilir “Acaba yediğimiz tüm peynirler gerçek peynir midir?”

Bence değildir. Tarihi geçmiş peynirlerden tutun bunlardan yapılan yeni ürünlere, içine katkı maddeleri katılanlara, kıvam ve tat artırıcılara kadar piyasada ürün bulunmakta ve bunlar da hastalıklara davetiye çıkartmaktadır.

Peynir nasıl olmalıdır?

Öncelikle peynir iyi mayadan yapılmalıdır. En iyi peynir mayası şirden veya Şırdan’dır. Şirden maya, binlerce yıldır geleneksel peynir üretiminde kullanılmakta ve bu mayadan yapılan peynir yapısı gereği probiyotiktir. Şirdan maya, henüz sütle beslenen buzağıların/oğlakların midelerinin 4.bölümünde, anne sütünü sindirmek için doğal olarak salgılanan bir enzimden yapılır.

Daha çok küçükbaş hayvanların peynirleri tüketilmelidir.

Keçi ve koyun sütleri besin elementlerinin zenginliği, kolay sindirilebilirliği ve beslenmeye yönelik faydaları bakımından tercih edilmelidir. Koyun sütü, inek sütünden daha yüksek kuru madde oranına sahip olup, Kazein ve yağ oranı yüksek olduğundan peynir yapımı için idealdir. Keçi sütünün kolik, ishal, kabızlık, solunum hastalıklarına iyi gelmesi, koyun sütünün ise anti-kanserojen özellik göstermesi nedeniyle bu sütlerden yapılan peynirler tercih edilmelidir.  

Tanıdık bildik bir üreticiden peynir alınmalıdır.

Mesela benim şirden mayalı peynir ürettiren 2 değerli dostum var. Ben peynirlerimi onlardan güvenerek alıyorum ve çok memnunum.  

Özetle, hayatımızda peynir olmalı ama dengeli tüketilmeli, özellikle Şirden mayalı, koyun, keçi peyniri tercih edilmeli ve güvenilir yerden alınmalı.