Gastronomi Belgesi

 Gastronomi Belgesi

Bu yazım 16.11.2020 Tarihinde Analiz Gazetesinde Yayınlanmıştır.

http://analizgazetesi.com.tr/gazete/16-kasim-2020-674/#group-9

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gastronomi Belgesinin amacını, “Türk Gastronomisini geliştirip, uluslararası platformlarda “Türk Mutfağını” tanıtmak için belirli standartların uygulanması ve sürdürülebilirliğin sağlanması olarak belirtiyor.

Geçenlerde Gastronomi Turizmi Derneği tarafından Swissotel The Bosphorus’ta gerçekleşen bir etkinliğe katıldım.  Yeme içme sektörünün temsilcilerine “Gastronomi Belgesi”nin tanıtıldığı bu toplantıda Kültür ve Turizm Bakanlığı Baş kontrolörü Cengiz Dönmez “Gastronomi Belgesi” hakkında güzel bir sunum da yaptı. Toplantıya,  İTO’dan Gürben Oğuz, Elif Nas Ünal, UCLG-MEWA’ dan Mehmet Duman, Turizm Duayeni Reha Arar, Oligark İstanbul,  Sapa İstanbul, Antiochia, Cnr Otelcilik gibi mekânların sahipleri ve GTD’den Kevser Başkara, Ragıp Bayraktar, Koraltan Saygın gibi isimler katılmıştı. Ayrıca Dönmez, GTD’nin bu imkânı verdiği için Gürkan Bey’e teşekkür ederek “Gastronomi Tesisi türü, 1 Haziran 2019 tarihinde çıkan yönetmelikle ibraz edildi, sektörün bu belge ile ilgili yeterli bilgisi olmadığını düşünüyorum, bu vesileyle bu toplantı, bize de bilgilendirme imkânı vermiş oldu.”diyerek konunun önemine ve bilinmediğine atıf yaptı. GTD başkanı Sayın Gürkan Boztepe beni bu toplantıya beni davet ettiği zaman bu kadar önemli bir toplantı olduğunu düşünmemiştim. Cengiz Bey’in sunumundan sonra gerçekten bu belgenin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anladım ve bu yazıyla da size aktarmak istedim.

Gastronomi Belgesi nedir

Aslında Turizm sektörü genel olarak konaklamayı içeriyor fakat turizm gelirini arttırmak için konaklamanın yanında kaliteli yardımcı ve tamamlayıcı hizmetleri de sunmak lazım gerekir diye düşünüyorum. Bunların başında da Gastronomi geliyor. İşte bu çerçevede Kültür ve Turizm Bakanlığı eski dönem belgelerin yerini alacak “Turizm İşletme Belgesi”ni geliştirdi. Bakanlık piyasada olan bu ihtiyacı öngörüp yönetmeliğin 26’ıncı maddesiyle Gastronomi Tesisleri adı altında bir tür ilan ederek, bunun temel amacını da turistlerin ülkemizde olan ortalama harcamasının arttırılması olarak belirlemiş oluyor. Sadece konaklama sunulup, otel satılıyor ama turistin otelden çıktığı zaman para harcayacağı ve kaliteli hizmet alacağı tesislerinde geliştirilmesi gerekiyor. Bunların içinde de en önemlisi yeme içme tesisleri olarak kritik önem taşıyor. Gastronomi tesisleri ile Bakanlığın hedefi, kaliteli yeme- içme tesislerinin oluşturulması, geliştirilmesi ve bunların belgeye bağlanarak işlerinin artırılmasıdır. Yani bu belgeyle yeni turizm tesisi açılmasına olanak sağlanacak, mevcut turizm tesisleri geliştirilecek, turizm tesislerinin nitelikleri ve kaliteleri artacak ve bu tesisler arasında standart bir birlik sağlanacaktır kanaatindeyim.  

Gastronomi Belgesi neden gerekli

Dünyada gelen turist sayısında da 6.sırada olmamıza rağmen turizm geliri bakımından 14.sıradayız. Bunun nedeni ise turiste fazla harcama yaptıramıyoruz. Dolayısıyla turizm gelirini arttırmak için bence gastronomi çok büyük önem arz ediyor. Ülke olarak buhran denilebilecek kadar sıkıntılı bir pandemi sürecinden geçiyoruz. Restoranların ve sektörün hali çok iyi değil. Ancak hijyene dikkat eden kurumların çok önemli ve avantajlı olduğu bu dönemde hijyen standartlarına uyan restoranların büyümesi ve rakiplerini geçmesi kaçınılmaz bir durum olarak ortadadır. İşte işletmelerin işlerini ve restoranlarını daha iyi hale getirebilmek ve yabancı müşteriyi çekebilmek için pek çok avantajı olan bu belgeyi almaları gereklidir. Bakanlık bu belgenin amacını, “Türk Gastronomisini geliştirip, uluslararası platformlarda “Türk Mutfağını” tanıtmak için belirli standartların uygulanması ve sürdürülebilirliğin sağlanması olarak belirtiyor. Belgeyle ilgili gerekli hususlar Resmi Gazete’de 2019 Yılında 30791 sayılı Yönetmelikle yayınlanmıştır.

Gastronomi Belgesinin avantajları

Öncelikle en büyük avantaj Türk Yemek kültürümüzün bir turizm ürünü haline getirilerek müşteriye sunuluyor olmasıdır. Ayrıca bakanlığın internet sitesinde ve kataloglarında yer almak büyük bir avantaj sağlamaktadır. Gastronomi Belgesi’ne sahip işletmeler yerel idarelerin baskısından kurtularak bundan sonra sadece Bakanlık tarafından denetlenebilecektir. Çevreyi ve müşteriyi rahatsız etmeksizin canlı yemek müziği yapabileceklerdir. Marka tescili sahiplerinin dışında kimseye bu belge verilmeyeceği için marka hakları bakanlık tarafından da korunmuş olacak. Gastronomi Belgesi alınca TABDK alma hakkı doğuyor. Turizm belgesinin getirdiği bir olanak da çalışma saatleridir ve çalışma saatlerini bakanlık genelge ile belirliyor. Yönetmelikte belirtilen nitelikler sağlandığı takdirde belge devam eder yani bir geçerlilik süresi yoktur. Belge iptali her zaman mümkündür. Bakanlık tarafından verilen ve tesisin kapısında mühürlü pirinç tabeladan “Turizm İşletme Belgesi” ne sahip olduğu algısı müşterinin zihninde pozitif bir mesaj oluşturacaktır.

Belgelendirme Süreci

Başvuru, başvuru formu ve tesis tanıtım formu doldurularak Yönetmelikte ve Tebliğde istenilen belgeler ile e-Devlet sistemi üzerinden Bakanlığa yapılır. Gastronomi tesisi turizm işletmesi belgesi başvurularında Tesisin tüm mahallerinin gece ve gündüz çekimleri ile menüsünü içeren 5 ila 7 dakika uzunluğundaki video dosyası sunulur. Turizm işletmesi belgesi taleplerinde başvuruları uygun bulunan tesisler için talep inceleme raporu düzenlenerek denetim programına alınır.

Değerlendirme Kurulu, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün bağlı olduğu Bakan Yardımcısının başkanlığında, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürü ve Genel Müdür Yardımcısı, Kontrolörler Kurulu Başkanı ile Kontrolörler Kurulu Başkan Yardımcısından oluşur. Gastronomi tesislerine ilişkin turizm belgesi düzenlenmesi, iptali, devri ve ana faaliyet konusunda işletmeci şerhi düşülmesi taleplerini karara bağlar.

Değerlendirme Sonucu, Değerlendirme kurulu kararı sonrasında, talebi uygun görülen tesisler belgelendirilir. Talepleri uygun görülmeyen tesislerin başvuru sahiplerine gerekçeleri belirtilerek yazılı bilgi verilir. Talebi uygun görülmeyen tesislerin başvuru sahiplerine gerekçeleri belirtilerek yazılı bilgi verilir. Talebe ilişkin eksiklik tespit edilen tesislere eksikliklerin giderilmesi için süre verilir, bu süre sonunda eksikliğin giderildiğinin tespiti halinde tesis belgelendirilir. Eksikliklerin giderilmemesi halinde talep reddedilerek başvuru sahibine bilgi verilir.

Başvuruda gerekli belgeler

1.       İş yeri açma ve çalışma ruhsatı

2.       İmza sirküleri, imza beyannamesi,

3.       TC kimlik no, tüzel kişi ise ticaret sicil ve vergi sicil numaraları,

4.       Marka tescili belgesi,

5.       Tapu örneği, kiracı ise kira kontratı, taşınmazın talep edilen amaçla kullanılmasına ilişkin mal sahibi izni (Kira kontratında var ise ayrıca aranmaz) ve mal sahibinin imza beyannamesi veya imza sirküleri,

6.       Korunması gerekli kültür varlığında yer alıyor ise tescil kararı örneği veya resmi yazı.

7.       Tesisin işletmeye açık ve kapalı olduğu dönemler,

Başvuruda gerekli şartlar

1.      

Gastronomi tesisleri müstakilen faaliyet gösteren tesislerdir. Konaklama tesisinin bünyesindeki bir lokanta Bakanlığa Gastronomi tesisi belgesi alması için başvuramaz.

2.       Lokantada yemek kültürü bir turizm ürünü haline getirilerek müşteriye sunulmalıdır.

3.       Lokantada sunulan yiyecek ürünlerinin tümü işletme tarafından hazırlanmalıdır.

4.       Lokantada çalışan personelin en az %20’si konusunda eğitim almış olmalıdır.

5.       Lokanta, geleneksel, yöresel, ulusal ve uluslararası özellik taşıyan bir mutfak ise yiyecek ve içeceklerin bu özelliklere uyarak servisi yapılmalıdır.

6.       İşletme, seri üretim ve hazır yemek haricinde olmalıdır.

7.       Lokantanın yeme-içme alanında yerel, bölgesel, ulusal ya da uluslararası yazılı ve görsel basında marka bilinirliği veya ün sahibi olmalıdır. İşletmenin, görsel veya dijital yayın organlarında işletmenin mutfağı, menüsü, servis nitelikleri ve benzer özelliklerine ilişkin olumlu değerlendirme içeren en az bir adet yazı, yayın olmalıdır.

8.       Nitelikleri sağlayan işletme eğer franchise ise sahip olduğu hakka ilişkin belgeleri olmalıdır.

9.       Mutfak şefinin Uluslararası Örgün eğitim kurumlarınca gastronomi alanında alınmış diplomaları veya uluslararası kabul gören sertifikaları olmalıdır.  

10.   Açık alandan girişi olan işletmelerde, girişte rüzgârlık, hava perdesi, döner kapı olmalıdır.

11.   Kadın ve erkek müşteriler için ayrı tuvalet ve lavabo olmalıdır.

12.   Yönetmelikteki niteliklere sahip alakart lokantanın Mutfak alanı en az 25 m2 olmalıdır.

13.   Lokantanın en az 50 kişilik ve mutfak ile doğrudan bağlantılı yemek salonu olmalıdır.

14.   200 m²’ye kadar yemek salonu bulunan lokantalarda salonun %25’i, daha büyük yemek salonu olanlarda ise en az 50 m² olarak Mutfak düzenlenir. Bu alana hazırlama, pişirme, bulaşık bölümleri ve mutfak fonksiyonlarını yerine getiren diğer alanlar dâhildir.

15.   Tefriş, dekorasyon, donanım ve servis malzemelerinin üstün kaliteli veya tesise özel tasarlanarak üretilmiş olması, başka uluslara ait mutfaklara yönelik faaliyet gösterilmesi durumunda ise o ülkenin kültürünü yansıtacak şekilde kaliteli ve nitelikli olmalıdır.

16.   Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığında yer alan işletmelerin, metrik ölçüleri, mutfak ile yemek salonu arasında servis bağlantısı vs. yapının niteliğine göre ayrı değerlendirme yapılır.

17.   Salon ve servis birimleri ayrı katlarda ise servis merdiveni veya monşarj bulunmalıdır.

18.   Yemek salonunda klima sistemi olmalıdır.

19.   Ürün içerikleri ve alerjen özellikleri, vejetaryen veya vegan tüketimine, inanç hassasiyetine yönelik içerik taşıyıp taşımadığı menüde biri Türkçe olmak üzere en az iki dilde belirtilmelidir.

20.   Ulusal, yöresel ve geleneksel mutfağa yönelik faaliyet gösterilmesi durumunda, yiyecek malzemelerinin en az beş çeşidinin yöresel ürünlerden seçilmesi, geleneksel usul veya geleneksel usulün modern yöntemlerle yorumlanarak pişirilmesi ve sunumu ve anlatımı menüde olmalıdır.

21.   Başka bir ulusa ait mutfağa yönelik faaliyet gösterilmesi durumunda yiyecek malzemelerinin sunumu yapılan mutfağa özgü ürünlerle pişirilmesi ve sunumu ve anlatımı menüde olmalıdır.

22.   Dünya mutfağına yönelik faaliyet gösterilmesi durumunda, başlangıç, ara sıcak, ana yemek ve tatlı çeşitlerinden en az üçer adet olacak şekilde kaliteli malzemelerle ürünlerin hazırlanması ve uygun servis malzemeleri ile müşteriye sunulması, anlatımı ve menüde açıklanmalıdır.

Gastronomi Belgesini alan bazı işletmeler

Köşebaşı Ocakbaşı ve Kebap, Bıg Chefs, Cafe Bahçede, Dino Restaurant, Dostlar Eskiye Restaurant, Filika Kahvaltı Balık, Cevriye Restaurant, Gaziantep Güven Et Mangal, Restoran, Gusto Gourmet, Gürbüz Ocakbaşı, Happy Moon's, Havzan Divane, Hayyam Mahal Lokantası, Mahal Cafe Restaurant, Maya Gürme, Mert Gemi Restorant - Melodi Restoran, Meşhur Tavacı Recep Usta Denizli Şubesi, Ora Keyf Göztepe, Park Çapari Lokantası, Promilli, Rıfkı Restaurant, Route, Sahan Kurtköy, Selçulu Divane Restoran, Ters Köşe

Daha detaylı bilgi için

https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9579/turizm-tesisleri.html sitesine bakılabilir.

Özetle,

Bence yeme içme sektöründe olan tüm işletmeler mutlaka Gastronomi Belgesini almak için başvurmalıdır. Nedeni ise bu belgeyi alanların bakanlığın internet sitesinde ve kataloglarında yer almaları mekâna büyük avantaj sağlayacaktır. Ayrıca müşteri nezdinde de inanılmaz bir itibar kazandırmaktadır.