Gastronomide Franchising Modeli
Bu Yazım 29.03.2021 Tarihinde Analiz Gazetesinde Yayınlanmıştır.
http://analizgazetesi.com.tr/yazarlar/gastronomide-franchising-modeli/
Gastronomide bu iş modelini bana özetle derseniz, tadına vakıf olduğum bir lezzeti, düşük bir maliyetle ülkenin hatta dünyanın başka bir yerinde bire bir aynısını yiyebiliyorsam buna “Franchising Sistemi” diyebilirim.
‘Fransızca kökenli franchise sözcüğünden imtiyaz verme anlamında türetilmiş bir kelime olan Franchising’, sözleşmeye dayalı, direkt bütünleşmiş bir pazarlama sistemidir.
Bir markanın tabelasının ve bir kısım satış haklarının belirli bir süre ve şartlar mukabilinde bir bedel üzerinden yatırımcıya kiralanması da denebilir.
Bayilik sistemi de denilen ve ABD’ de doğan franchise sistemi oradan Avrupa’ya ve sonrasında dünyaya yayılmış ve günümüzde ise verimli ve karlı bir iş modeli olması nedeniyle popüler olan bir sistem haline dönüşmüştür.
franchising sisteminin, gastronomi sektöründe faaliyet gösteren markaların birçoğunun yönetim ve organizasyonu içinde yer aldığı ve bu sektörde birçok bağımsız yatırımcıya iş imkânı sağladığı görülüyor.
En büyük avantajı ise bağımsız küçük bir yatırımcının bu sisteme girmesi sayesinde büyük bir firma gibi davranabilme fırsatını yakalıyor. Yine rakiplerine göre işini, daha başarılı yapabilme deneyimiyle birlikte sektörel eğitim, reklam ve pazarlama desteği alabiliyor.
Ünlü bir tantuniciyle konuşurken, “artık bu yöresel lezzetin daha çok kişiye ulaşmasını istiyoruz” deyip 2 adet franchise verdiğini ve bundan sonrada vermeye devam edeceklerinden bahsetti. Maliyeti metrekaresine göre değişmekle birlikte her şey dahil 250.000 TL civarında.
Yine %75 i paket servis olan bir pizza firması, 50 m2’lik dükkanın her şey dahil franchise bedeli 350 bin TL. Odun ateşinde döner satışı yapan bir mekanın sahibi dostum Franchising sistemi ile büyümek istiyor.
Sizi bilmem ama tüm bunlar yeni girişimciler için bana çok cazip geliyor.
Bayim Olur musun fuar organizatörü ve Erem Yayın Grubu Y.K. Başkanı Özhan Erem bu konuya gerçekten çok emek vermiş biri, görüşleri benim için çok değerli. Franchise sistemi hakkında, “operasyonel sistem kurulumundan, franchise el kitabına, franchise hukukundan, lokasyon yaklaşımına kadar, kapsamlı alt yapısı olan bir organize ticaret biçimi olarak yüz yılımıza damga vurmaya devam ediyor” diye konuştu.
Franchise'ın çıkış noktasının ABD ve ülkemiz dahil gıda ve gastronomi olarak başı çektiğinin altını çizen Özhan Bey, giderek büyüyen franchise sisteminde, gastronomik açıdan sokak lezzetlerinin ağırlıklı bir gelişme olarak gördüğünü belirtiyor.
Gastronomi ‘de özellikle yerel lezzetlerin franchise sistemiyle hem sağlıklı bir büyüme, hem de kârlı bir iş modeli vadettiğini anlatan Erem, “Sektörün tek çatı örgütü Ufrad ve markalarla yatırımcıları buluşturan MedyaFors Bayim Olur musun fuarı sektöre son yıllarda büyük bir ivme kazandırdı” diyerek sektörde fuar çalışmalarının öneminden bahsediyor.
Yine bu konuda yıllardır sektöre emek veren iş insanı değerli dostum Cemal Tanyel ise franchise sisteminin o klasik klişelerini hiçbir zaman kabullenmediğini belirterek, bu sistemin doğru uygulamasını yatırımcılara anlatmak için Franchise Academy’yi kurmuş.
“Franchise almak isteyenler de, en az verenler kadar korunup kollanan bir sistem içinde ticaret yapmalı” diyen Cemal Bey, menfaatlerin adil bir şekilde paylaşıldığı ve yatırımcıların haklarının sistemin mükemmelliği ile garanti altına alındığı bir modelden bahsediyor. Ve devamında ise, pandemi sonrası bu yeni franchise modelinin ülkemizde öncekilerden çok daha fazla rağbet göreceğine dair inancını dile getiriyor.
Bu arada bu sistemin bazı sıkıntılarını da göz ardı etmemek lazım. Birinci öncelikli konu yatırımcı, yaptığı yatırımın karşılığını uzun vade de olsa mutlaka alabilmeli. Yüksek rakamlı maliyetlere katlanıp zarar etmek sisteme zarar verir, yatırımcı çekinir ve iş baltalanır. En az %20 karlılık vaadi olmalı ve bunun sürekli aktif tutulması için işletme ve karlılık stratejileri objektif olarak paylaşılmalı.
Sektörde kontrolsüz büyümelere engel olunmalı, denetleme ve kontrol mekanizmaları işletilmeli.
Sistemde vasıflı insanlar çalıştırılmalı. Lezzetler, kayıtlı reçetelerde olmalı. Bu dönem özellikle paket servise önem verilmeli. Franchise’lere satılan sarf ürünler piyasa değerinde ya da daha altında olmalı.
Özetle bu dönem gastronomide Franchising sistemiyle büyümek çok daha mantıklı. Çünkü zincir işletmelerin büyük bir çoğunluğu gıda sektöründe ve birçoğu da böyle büyüyor ve bir kısım AVM’ler zincir marka olmayanlara yemek katlarında yer bile vermiyor.
Yorumlar
Yorum Gönder